|
De doelgroep
Hoewel niet primair de doelgroep van de meeste deelprojecten van het project Drempelsweg, wil ik het voor de volledigheid van de context van het project toch nog even over de soorten handicaps en hun beperking hebben.
Gehandicapten
Een overzicht van categorieën en aantallen van gehandicapten uit het brancherapport gehandicaptenzorg van oktober 1999 is hieronder weergegeven:
VG |
102.100 |
- |
LG zeer ernstig |
660.000 |
760.000 |
LG ernstig |
1.190.000 |
1.365.000 |
LG minder ernstig1 |
1.375.000 |
1.525.000 |
ZG visueel |
656.000 |
- |
ZG visueel, blind |
18.000 |
- |
ZG visueel ernstig2 |
64.000 |
- |
ZG visueel minder ernstig3 |
135.000 |
- |
ZG visueel licht4 |
166.000 |
- |
ZG auditief ernstig5 |
300.000 |
- |
ZG auditief (doof bij geboorte) |
7.000 |
- |
ZG auditief (spraak/taalstoornis) |
75.000 |
- |
Het brancherapport gehandicaptenzorg kan een enigszins vertekend beeld geven. In bovenstaande lijst zijn namelijk ook alle brildragers opgenomen (als ZG visueel - 656.000). Deze mensen worden dus ook tot de (licht-)gehandicapten gerekend.
Toch is dit in het geval van Drempels Weg niet zo vreemd om de norm zo 'laag' te stellen, omdat deze mensen geen toegang hebben tot (hardware-)aanpassingen, maar wel een beperkt zicht hebben. Wel degelijk een groep om rekening mee te houden dus als het gaat om toegankelijkheid voor iedereen.
Aanpassingen
Zonder meteen te generaliseren, kunnen we stellen dat sommige handicaps meer aanpassingen behoeven dan andere. Ook binnen een groep kunnen de benodigde aanpassingen onderling erg verschillen. Zo hebben (zwaar-)lichamelijk gehandicapten bijna allemaal op maat gemaakte apparatuur nodig, terwijl bij blinden over het algemeen het symptoom hetzelfde is: ze kunnen het scherm niet zien. Bij deze groep geldt dan veel sneller dat er met een standaardoplossing kan worden volstaan om die persoon te helpen.
Hieronder heb ik een overzicht gemaakt van de minimale aanpassingen en hulpmiddelen die nodig zijn om te internetten, uitgelicht per handicap.
- Zoals gezegd behoeven lichamelijk gehandicapten een sterk persoonlijke benadering. De benodigde aanpassingen kunnen variëren van grotere monitors, muizen en toetsenborden tot computers die met joysticks, stokjes (hoofd of kin), voeten, spraak of ogen bediend kunnen worden.
Inhoudelijk en softwarematig hoeft de website over het algemeen weinig aangepast te worden. Als de knoppen maar niet te klein zijn of er geen menuutjes die uitschuiven gebruikt worden. Verder gelden de algemene regels voor gebruikersvriendelijkheid en gebruiksvriendelijkheid.
- Visueel gehandicapten hebben het wat dat betreft gemakkelijker. Voor hen bestaat reeds een aantal (standaard-)aanpassingen, die in de praktijk heel bruikbaar zijn, mits de website erop is berekend. Standaarduitrusting zijn onder meer een brailleleesregel en/of screenreadersoftware 1. Voorwaarde om snel te kunnen navigeren met een brailleleesregel zijn onder andere:
- Weinig of geen frames gebruiken
- Alle documenten een zinvolle titel geven (dus niet [untitled] of elke pagina [Welkom op de website van...]).
- Geef mogelijkheden om met een anker-link de -op elke pagina terugkerende- navigatie over te slaan.
- Zorg ervoor dat tabellen niet per kolom gelezen moeten worden, maar per rij.
Later zal ik deze richtlijnen uitgebreider behandelen.
- Auditief gehandicapten zijn nog veel meer afhankelijk van de aanbieder van de informatie. Als deze geen (tekstueel) alternatief biedt bij bijvoorbeeld een geluidsfragment, zijn er op dit moment weinig of geen aanpassingen die de gesproken tekst vertalen. Verder hebben doven niets aan een z.g. call me now button, waarbij je meer informatie kunt krijgen over de telefoon.
Hardware- en softwarematig zijn er dus weinig dingen die aangepast kunnen worden. Inhoudelijk moet steeds bedacht worden of een auditief gehandicapte wel toegang heeft tot de informatie. Zo niet, dan moet een alternatief worden geboden (bijvoorbeeld een ondertiteling).
- Voor verstandelijk gehandicapten tenslotte geldt eigenlijk hetzelfde als voor de lichamelijk gehandicapten: de handicap of beperking is niet eenzijdig aan te duiden. Hierdoor is ook voor de verstandelijk gehandicapte geen standaardoplossing te noemen. Wat wel duidelijk is, is dat er minder hardwarematige aanpassingen nodig zijn, maar juist meer inhoudelijke om de website toegankelijk te maken. Ik denk hierbij aan taalgebruik, feedback, geheugensteuntjes en dergelijke.
Ondanks de grote verschillen in aanpassingen tussen de verschillende handicaps hebben we met het project Drempels Weg toch geprobeerd om één oplossing te vinden die voor iedereen bevredigend is. Een aparte site, toegespitst voor iedere handicap, is wel overwogen, maar werd als minder interessant en uitdagend gezien.
|
|