 |
 |
||
 |
 |
 |
|
toegankelijkheid
achtergronden project
vooronderzoeken
onderdelen Drempelsweg.nl
procesbeschrijving
evaluatie project
evaluatie stage
conclusies & aanbevelingen
in Nederland
in de wereld
het W3C
overheid
bedrijfsleven
Overheid
Wat kan de overheid doen en wat doet de overheid om gehandicapten de toegang te verschaffen tot het internet? En hoe zit het met haar eigen sites?
Op de vorige pagina heb ik al iets verteld over het beleid van de Nederlandse Rijksoverheid ten aanzien van toegankelijkheid. Op dit moment is er (nog) geen echt beleid. Na ondertekening van de intentieverklaringen is hier echter verandering in gekomen. Deze intentieverklaringen komen later nog aan bod.
Evaluatie overheidswebsites
Over het algemeen is het slecht gesteld met de toegankelijkheid van de sites van de verschillende ministeries. Ten behoeven van het project heb ik een groot gedeelte van deze sites bekeken en getest op hun navolging van de richtlijnen van het W3C. Hieronder volgt een korte samenvatting van mijn bevindingen van een aantal van deze sites. Onder invloed van de intentieverklaringen kunnen sommige bevindingen inmiddels afwijken met de huidige situatie.
volgende pagina:
Bedrijfsleven
Voor een overzicht:
ga naar de Sitemap
Verklarende Woordenlijst
De website van het ministerie van VWS is het interessantst om te testen. Niet alleen is dit de opdrachtgever van het project Drempels Weg, het is ook nog eens het ministerie voor de gehandicapten. Op dit moment is er van alles mis met de site:
- De site bestaat uit enorm veel frames. Alleen de homepage al bestaat uit zo'n vijftien losse bestanden die met een aantal (!) framesets bij elkaar worden gevoegd tot één beeld. Dit is op zich niet zo erg, ware het niet dat er geen titels in de frames staan. Gebruikers van een tekstbrowser (bijvoorbeeld Lynx) zien meteen door de bomen het bos niet meer.
- De navigatie bestaat uit plaatjes, die niet alleen weinig contrast hebben, maar ook nog eens de alt-teksten ontberen.
- De tekstgrootte is vastgezet op een (te) klein lettertype. Gebruikers kunnen dit niet zelf aanpassen.
- Door de hele site heen blijft de titel van het document hetzelfde. Er is geen padaanduiding.
- De site is praktisch onnavigeerbaar met een tekstbrowser.
Fig.1: Ministerie van VWS
De site van BZK (www.minbzk.nl) is om andere redenen ontoegankelijk voor sommige groepen gehandicapten:
- Het gaat hier met name om de hoeveelheid links op de homepage. Verschillende plaatjes bewegen en trekken zo de aandacht weg van de hoofdnavigatie, die stilstaat. Mensen met een verstandelijke beperking of concentratieproblemen hebben de grootste moeite om op deze homepage het juiste linkje te vinden.
- Ook hier bestaan alle links uit plaatjes. Er zijn echter maar enkele voorzien van een alt-tekst. Vreemd genoeg is dit ongeveer om het linkje het geval.
- Ook bij deze site staat boven elke pagina dezelfde titel en is er geen padaanduiding die je plaats binnen de site duidelijk maakt.
- Als regel geldt dat je per groep navigatielinks maximaal zeven keuzes mag aanbieden, anders kunnen mensen het overzicht niet houden. Deze site gaat daar ruim overheen.
Fig.2: Binnenlandse Zaken
De website van Buitenlandse Zaken (www.minbuza.nl) bestaat voor een groot gedeelte uit tekst. Dit is in principe toegankelijker dan plaatjes, ware het niet dat de tekstgrootte ook hier vaststaat. En dat is niet het enige:
- Op de homepage wordt een (wisselende) foto gebruikt achter de hoofdlinks. Doordat er een steeds wisselende foto (elk bezoek een andere) wordt gebruikt, kunnen sommige contrasten met de navigatielinks soms erg slecht uitvallen.
- Ook hier is de tekst dus niet schaalbaar of instelbaar.
- De indeling is niet er handig gekozen. Dit brengt veel (onnodig) zoeken met zich mee.
- BZK heeft ook een aantal goede punten: de navigatie is niet van plaatjes gemaakt, maar van teksten. Ook bestaat de site maar uit één frame, waardoor navigatie met een tekstbrowser of brailleleesregel vergemakkelijkt wordt.
- Daar staat weer tegenover dat op elke pagina de titel hetzelfde is, waardoor het weer niet duidelijk is waar je bent met genoemde apparatuur. Een gemiste kans, want het feit dat elke pagina uit een enkel frame bestaat vergemakkelijkt de naamgeving ervan enorm.
Fig.3: Buitenlandse Zaken
De website van het ministerie van Defensie (www.mindef.nl) spant wat ontoegankelijkheid betreft de kroon. Deze is zó ontoegankelijk, dat je niet eens gehandicapt hoeft te zijn om hier problemen te ondervinden:
- De gehele homepage (en ook de verdere navigatie) bestaat uit plaatjes zonder alt-teksten. Een visueel gehandicapte bezoeker zal meteen op de eerste pagina stranden. Het enige dat hij 'ziet' is plaatje-plaatje-plaatje-plaatje. Einde verhaal.
- Op de homepage knipperen een aantal knoppen om aandacht. Dit zijn niet de links van de hoofdnavigatie.
- Mocht de bezoeker op goed geluk op een willekeurig plaatje klikken, dat belandt hij ergens in de site, waarvan de precieze locatie onbekend is. Ook is onbekend welke rubrieken er nog meer zijn. Om dit uit te vinden zou de bezoeker weer terug moeten gaan naar de homepage en eenmaal op alle plaatjes moeten klikken en kijken wat er achter zit.
- Het is voor bezoekers die wél plaatjes kunnen zien onduidelijk welk plaatje nu een link is en welke niet; hij zal ze allemaal uit moeten proberen.
- Het klapstuk overkomt je als je dieper de site ingaat en kiest voor een defensieonderdeel. Hier worden in één klap diverse toegankelijkheidsrichtlijnen overschreden:
- er opent een scherm zonder waarschuwing in een nieuw venster (visueel gehandicapten zien dit niet; ze zijn onmiddellijk de weg kwijt). Bij dit venster zijn alle browserknoppen en -functies met JavaScript uitgeschakeld. Dit betekent onder andere dat er geen URL-balk meer zichtbaar is en geen 'forward' en 'back' knoppen.
- er staat een z.g. 'under construction' melding, maar je kunt er toch informatie vinden
- het zojuist geopende venster bevat een plaatje (zonder alt-tekst natuurlijk) en een inhoudsopgave.
- zodra je op een van de linkjes in de inhoudsopgave klikt, krijg je een nieuwe tekst en verdwijnt de navigatie. Door het ontbreken van browserknoppen kun je niet meer terug. Deze pagina is dus ontoegankelijk voor iedereen. Alleen een ervaren gebruiker weet dat je ook met backspace (Explorer) of met de rechter muisknop (Netscape) terug kan.
- Als laatste wil ik nog vermelden dat de site erg zwaar is door het overmatig gebruik van (slecht gecomprimeerde) plaatjes. Dit is dan wel geen toegankelijkheidskwestie; het speelt wel mee bij de vraag of de site een beetje lekker leest.
Fig.4: Defensie
Met de site over de Euro (www.euro.nl) is iets vreemds aan de hand. Deze site werd door mij destijds als erg toegankelijk getest. Tijdens de openingsmanifestatie van Drempels Weg is deze site aangehaald als een voorbeeld van een toegankelijke website, die er ook nog eens niet 'uitgekleed' uitziet. Alle plaatjes waren voorzien van alt-teksten en alle frames van titels.
Maar wat schetste mijn verbazing toen ik er terugkwam op een screenshot te maken voor deze scriptie? De site zag er nog net uit als toen, alleen waren alle alt-teksten en titels verdwenen! Deze site is in één klap van toegankelijk naar totaal ontoegankelijk gegaan.
De navigatie bestaat nu geheel uit plaatjes -zonder alt-teksten. Waarom deze verandering? Als je site al toegankelijk is is het des te makkelijker om dit zo te houden.
En dat terwijl ze als ondersteuning van hun campagne Cd-rom's gemaakthebbenn die speciaal voor auditief of visueel gehandicapten geschikt zijn.
Intentieverklaringen
Een eerste stap in de richting van een centraal gestuurd overheidsbeleid om haar websites toegankelijker te maken werd genomen door het ondertekenen van de zogenaamde intentieverklaringen tijdens de openingsmanifestatie van Drempels Weg op 28 maart 2001.
In deze intentieverklaringen staat dat de overheid zich verplicht om binnen een jaar ten minste te voldoen aan de tien geboden van het W3C.
Alle sites die vanaf nu gebouwd zullen worden door de centrale overheid vallen ook onder deze intentieverklaring.
Concreet zal dit betekenen dat de websites voor 95% toegankelijk zullen zijn, een veel betere score dan nu het geval is.
Fig.5: Euro.nl
naar boven